Süleyman Demirel (d. 1 Kasım 1924 - ö. 17 Haziran 2015), Türk siyasetçi ve Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanıdır. Süleyman Demirel, Türk siyasetinin önemli figürlerinden biridir ve uzun yıllar boyunca aktif bir siyasi kariyere sahiptir. İşte Süleyman Demirel'in bazı önemli bilgileri:
Siyasi Kariyer: Süleyman Demirel, 1961 yılında Adalet Partisi'nden (AP) milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) girdi. Daha sonra Demokrat Parti'nin (DP) kapatılmasının ardından Adalet Partisi'nin kurulmasına önemli katkılarda bulundu. 1965 ve 1969 yıllarında Başbakanlık görevini üstlendi.
1982 Anayasası: 1980 askeri darbesinin ardından Türkiye'de yeni bir anayasa hazırlama sürecine liderlik etti. Bu sürecin sonunda kabul edilen 1982 Anayasası, hala Türkiye'nin temel hukuki belgesi olarak kullanılmaktadır.
Birden Fazla Başbakanlık Dönemi: Süleyman Demirel, Türkiye'nin farklı dönemlerinde birkaç kez Başbakanlık yapmıştır. İlk defa 1965-1971 yılları arasında ve daha sonra 1991-1993 yılları arasında bu görevi üstlenmiştir.
Cumhurbaşkanlığı: 1993 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin 9. Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı ve 2000 yılında görev süresi sona erdi. Cumhurbaşkanlığı döneminde, ülkenin siyasi gerginlikler yaşadığı bir dönemde görev yaptı.
Demokrat Parti: 2007 yılında Demokrat Parti'yi (DP) kurarak siyasi yaşamına devam etti, ancak parti 2009 yerel seçimlerinde istediği sonuçları elde edemeyince aktif siyasetten çekildi.
Merkez Sağ Politika: Süleyman Demirel, Türk siyasetinde "Merkez Sağ" politikaların önde gelen temsilcilerinden biriydi. Adalet Partisi (AP) ve sonraki Demokrat Parti (DP) gibi partileri yönetirken, merkez sağ seçmen kitlesi üzerine odaklandı ve bu siyasi spektrumda önemli bir rol oynadı.
İnşaat Projeleri: Süleyman Demirel, "Su için geliyoruz" sloganiyle tanınan ve Türkiye'de birçok büyük baraj, sulama projesi, enerji santrali gibi altyapı projelerini hayata geçiren bir lider olarak bilinir. Bu projeler, Türkiye'nin su kaynaklarını yönetme ve enerji üretme kapasitesini artırmada önemli rol oynadı.
1980 Askeri Darbesi: Süleyman Demirel, 1980 yılında gerçekleşen askeri darbe sonrasında siyasi yaşamdan uzaklaştırıldı ve bir süre hapis cezası aldı. Ancak daha sonra siyasi yasakları kaldırıldı ve tekrar aktif siyasete döndü.
Demokrat Parti'nin Kuruluşu: 2007 yılında Süleyman Demirel, Adalet ve Kalkınma Partisi'nden (AKP) ayrılarak Demokrat Parti'yi (DP) kurdu. Ancak DP, beklenen başarıyı elde edemedi ve Demirel siyasi yaşamına son verdi.
1971 Muhtırası: Süleyman Demirel'in ilk Başbakanlık dönemi olan 1965-1971 arasında, Türkiye siyasi olarak istikrarsız bir dönem yaşadı. Bu dönemde ordunun 1971 yılında yayınladığı muhtıra sonucunda hükümet istifaya zorlandı ve Demirel istifa etmek zorunda kaldı.
1970'lerde Ekonomik Sorunlar: Demirel'in ikinci Başbakanlık dönemi 1975 yılında başladı ve 1980 darbesine kadar devam etti. Bu dönemde Türkiye, ekonomik sorunlar, yüksek enflasyon ve siyasi gerilimlerle mücadele etti. 1977 yılında gerçekleşen seçimlerde Demirel'in partisi Adalet Partisi (AP), büyük bir oy kaybına uğradı.
Merkez Sağ ve Koalisyonlar: Demirel döneminde Türkiye'de koalisyon hükümetleri sıkça görüldü. Merkez sağ partiler, Demirel liderliğindeki Adalet Partisi ve sonrasında Demokrat Parti, genellikle diğer partilerle ittifaklar kurarak hükümeti oluşturdular.
Üniversite Yılları: Süleyman Demirel, İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi'nde öğrenim gördü ve mezun olduktan sonra inşaat mühendisi olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde öğrenci liderliği yaparak siyasi yaşama ilk adımlarını attı.
Anıları: Süleyman Demirel, siyasi kariyeri boyunca birçok kitap ve anı yazısı kaleme aldı. "Demirel: Bir Liderin Anıları" gibi eserler, Türk siyasetinin iç yüzünü anlatan önemli kaynaklardan biri olarak kabul edilir.
1980 Askeri Darbesi Sonrası Dönem: 1980 yılında gerçekleşen askeri darbeden sonra Süleyman Demirel, siyasi yasaklar nedeniyle bir süre siyasi arenadan uzak kaldı. Ancak darbenin ardından hazırlanan yeni anayasa çerçevesinde siyasi yasaklar kaldırıldığında tekrar aktif siyasete döndü.
Partilerarası Diyalog: Süleyman Demirel, siyasi yaşamı boyunca partilerarası diyalogun önemli bir savunucusuydu. Özellikle koalisyon hükümetlerinin kurulmasında ve kriz dönemlerinde farklı siyasi partiler arasında uzlaşma sağlamak için çaba harcadı.
Dönemin Önemli Projeleri: Demirel'in Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı dönemlerinde Türkiye'nin altyapı gelişimine yönelik önemli projeler hayata geçirildi. Bu projeler arasında Seyhan Barajı, Atatürk Barajı, Türkiye'nin ilk nükleer santrali olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve Çoruh Nehri üzerindeki barajlar gibi büyük projeler yer almaktadır.
NATO ve Dış Politika: Süleyman Demirel, Türkiye'nin NATO üyeliği sırasında, ülkenin dış politikasını şekillendirmekte önemli bir rol oynadı. Ayrıca Kıbrıs meselesi gibi bölgesel konulara da odaklandı.
Hatırası: Süleyman Demirel, ölümünden sonra Türkiye'de ve uluslararası alanda birçok kişi tarafından saygı ve özlemle anıldı. Özellikle Türk siyasetindeki uzun kariyeri ve ülkenin modernleşmesine katkıları nedeniyle hatırlanır.
Süleyman Demirel, Türkiye'nin siyasi tarihinde önemli bir lider olarak kabul edilir. Uzun yıllar boyunca siyasi arenada aktif bir şekilde hizmet verdi ve ülkenin siyasi, ekonomik ve altyapı gelişimine katkı sağladı. Siyasi kariyeri boyunca birçok zorlu dönemi yönetti ve Türk siyasetinin önemli bir figürü olarak hafızalarda kalmıştır.
Süleyman Demirel hakkında sıkça sorulan sorular ve cevapları:
Süleyman Demirel kimdir?
Süleyman Demirel, Türk siyasetçi ve Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanıdır. 1 Kasım 1924 tarihinde doğdu ve 17 Haziran 2015 tarihinde öldü. Türk siyasetinin önemli bir figürüdür.
Kaç kez Türkiye Başbakanı oldu?
Süleyman Demirel, iki farklı dönemde Türkiye Başbakanı olarak görev yaptı. İlk olarak 1965-1971 yılları arasında, ikinci olarak 1991-1993 yılları arasında başbakanlık görevini üstlendi.
Hangi siyasi partilerde görev yaptı?
Süleyman Demirel, Adalet Partisi'nin (AP) kuruluşunda etkili oldu ve bu partinin lideri olarak Türkiye Başbakanlığı görevini üstlendi. Daha sonra Demokrat Parti'yi (DP) kurdu. Ayrıca Demokratik Sol Parti (DSP) ve Demokrat Parti (DP) gibi partilerde de siyaset yaptı.
Süleyman Demirel'in siyasi yaşamındaki en önemli projeler nelerdi?
Süleyman Demirel'in siyasi kariyeri boyunca Türkiye'nin altyapı gelişimine önemli katkılarda bulundu. Büyük barajlar, sulama projeleri, enerji santralleri gibi altyapı projelerini hayata geçirdi. Özellikle "Su için geliyoruz" sloganiyle tanınır.
1980 askeri darbesinin ardından ne oldu?
1980 askeri darbesinin ardından Süleyman Demirel, siyasi yasaklar nedeniyle bir süre siyasi arenadan uzak kaldı. Ancak siyasi yasaklar kaldırıldığında tekrar aktif siyasete döndü ve Türkiye siyasetine katkı sağladı.
Süleyman Demirel'in anıları var mı?
Evet, Süleyman Demirel siyasi kariyeri boyunca birçok kitap ve anı yazısı kaleme aldı. "Demirel: Bir Liderin Anıları" gibi eserler, Türk siyasetinin iç yüzünü anlatan önemli kaynaklardan biri olarak kabul edilir.
Süleyman Demirel, Türkiye'nin dış politikasında ne gibi bir rol oynadı?
Süleyman Demirel, Türkiye'nin NATO üyeliği sırasında dış politikanın şekillenmesinde önemli bir rol oynadı. Ayrıca Kıbrıs meselesi gibi bölgesel konulara da odaklandı.
Süleyman Demirel neden "Merkez Sağ" politikaların savunucusu olarak bilinir?
Demirel, siyasi kariyeri boyunca merkez sağ politikaları savunmuş ve bu siyasi çizgiyi benimsemiştir. Adalet Partisi (AP) ve Demokrat Parti (DP) gibi partileri yönetirken, merkez sağ seçmen kitlesini hedef almıştır.
Süleyman DEMİREL Wikipedia sayfasına buradan ulaşabilirsiniz.